انواع آجر و کاربرد آن چیست؟

آجر چیست؟

آجر یکی از مصالح ساختمانی است که در عصر حاضر ظاهر شکیل تری یافته است و به غیر از ساخت بنا در دکوراسیون داخلی هم استفاده می شود. آجرها در سایز و فرم های گوناگون تولید می شوند و این گوناگونی و هماهنگی آجر با سایر مصالح به کار گیری آن در طاق های گنبدی و قوسی را راحت تر کرده است. در اصل آجر در قیاس به دیگر مصالح ساختمانی بیشترین استفاده را دارد و به خاطر هزینه مقرون به صرفه در همه پروژه های ساخت و ساز به کار گرفته می شود.
آجر به خشت‌هایی گفته می‌شود که احکام یا فرامین دولتی بر روی آن نوشته می شد و بوسیله پختن این خشت‌ها، نوشته‌ها را بر روی آن پایدار می‌کردند. مشخص نیست که آجر برای اولین بار از چه زمانی مورد استفاده قرار گرفته‌ است؛ گمان می شود انسان‌های اولیه با مشاهده پخته شدن گل مجاور اجاق‌ گاز خود و دیدن اینکه گل پخته شده سخت تر از کلوخه‌های کنار خود می‌گردید ، پی به خواص و روش تهیه آجر برده باشند. آجر همچنین به عنوان یکی از مصالح ساختمانی از دیر باز مورد استفاده بوده‌است. مصرف آجر به عنوان مصالح ساختمانی در ایران سابقه باستانی دارد. از بناهای باستانی مشهوری که در ساخت آن از آجر استفاده شده می‌توان به طاق کسری اشاره کرد. مثال دیگر کف دالان مسجد جامع اصفهان است که به وسیله آجرهایی مفروش شده‌است که در زمان ساسانیان برای ساخت آتشکده بکار رفته بود. به ‌طور کلی استفاده از آجر در طول تاریخ ایران بسیار گسترده بوده و بناهای بی شماری اعم از آتشکده، مسجد، ساختمان‌های مسکونی و … به وسیله آجر در ایران ساخته شده‌اند. در حال حاضر با توجه به بالا رفتن تراکم جمعیت و ساخت بناهای چندین طبقه استفاده از آجر در اسکلت این نوع ساختمان‌ها مقدور نیست و از اسکلت‌های فلزی یا بتنی استفاده می‌شود؛ ولی از آجر نما برای نماسازی استفاده می‌شود یا در قسمتی از سالن و سایر فضاها آجر را بطور نمایان بکار می‌برند.

 

انواع آجر و کاربرد آن

مصالح آجری بعنوان یکی از قدیمی ترین مصالح ساختمانی در صنعت ساخت و ساز شناخته می شود که در اکثر نقاط مختلف دنیا از جمله کشور ما، ایران، رواج بسیاری دارد. از آنجا که قسمت وسیعی از ساختمان های روستایی و بناهای تاریخی در ایران به صورت سازه های آجری می باشند. آجر ارزش پایدار را ارائه می دهد و پوسیدگی، چروک و یا نیاز به رنگ آمیزی ندارد و هرگز توسط موریانه ها خورده و پاره نخواهد شد. واحدهای اندازه گیری و شکل های مختلف آن، در ساختارهای زیبا در مورد هر سبک معماری، اعم از استعماری به ویکتوریا به پست مدرنیستی منجر شده است. این یکی از معدود مواد است که واقعا با گذشت زمان بهتر می شود. آجر همچنین سر و صدا را جذب می کند و یک مزیت آکوستیک نسبت به سایر مواد به ویژه در مناطق پر جمعیت متراکم را به آن می دهد. . شاید به همین دلیل است که خوانندگان تبلیغات برای خانه های “تمام آجری” را بسیار بیشتر از تبلیغات در محله های “تمام وینیل” یا “تمام EIFS” مطالعه می کنند.

آجر ها براساس جنس و سایز آن ها استفاده های مختلفی در ساختمان دارند. بعضی از آن ها به عنوان کفپوش و دیوارپوش آجری و بعضی دیگر به عنوان دیوارکشی به کار برده می شوند. گوناگونی زیاد این کالا ، انتخاب های بسیاری را پیش روی مشتریان گذاشته است و آن ها این امکان را دارند که براساس سلیقه خود آجر مد نظر را گزینش کنند.
آجرها با فرمی توپر، توخالی، مشبک و سوراخ دار تولید می شوند. آجر توپر استحکام زیادی دارد و جهت ساخت دیوارهای باربر به کار برده می شود. آجر توخالی و سوراخ دار سوراخ های زیادی دارد و آجر مشبک منفافذ زیادی دارد و به شیوه پرسی تولید می شوند. آجرها از لحاظ استفاده به انواع آجر نما، آجر مهندسی و آجر معمولی طبقه بندی می شوند.
آجر نما همان گونه که از اسمش بر می آید برای نماکاری ساختمان به کار برده می شود. شیوه آماده کردن آجر دستی و یا ماشینی است. این سبک آجر بی اندودکاری نصب می گردد. آجر مهندسی با آجر معمولی فرق دارد. شکل این آجر نیمه شفاف است و استحکام آن به خاطر تراکم بیشتر، زیاد است . قابلیت تحمل بار زیاد از خصوصیات خاص این سبک آجرها می باشد. آجر معمولی هم جهت امور ساختمانی به کار برده می شود و به روش ماشینی یا دستی ساخته می شود. جنس این مصالح پر استفاده می تواند از نوع لعابی، سفالی، نسوز، ماسه آهکی، فشاری و ماشینی باشد.

انواع آجر

۱ ـ آجرهای رسی :

       – آجرهای معمولی

       – آجرهای نما

       – آجرهای مهندسی

۲ ـ آجر ماسه ـ آهك

۳ ـ آجرهای نسوز

آجرهای نسوز

۴ ـ آجرهای بتنی

آجر بتنی

۵ ـ آجرهای مخصوص

آجرهای مخصوص

آجر لعابی

لعاب کاری یکی از شیوه های روکش کردن آجر است که از آن در مقابل عوامل گوناگون نگهداری می کند. امکان دارد آجر در برابر رطوبت، فرسایش، هوازدگی، مواد شیمیایی و تحولات آب و هوایی قرار بگیرد اما لعابی که بر آن قرار داده می شود نقش لایه نگهدارنده را بازی کرده و سبب افزایش طول عمر آن می شود.آجر لعابی در رنگ ها و سایز های مختلف ساخته و به بازار ارائه می گردد. به این خاطر می توان آن را برای تزئین دکوراسیون داخلی و بیرونی ساختمان به کار برد. این آجرها با رنگ هایی مانند آبی، قرمز، نارنجی، قهوه ای، سورمه ای و … لعاب داده می شوند و زیبایی شگفت آوری به محیط می دهند. این آجرها اکثرا در طراحی های سنتی به کار برده می شوند. لعاب کاری سبب افزایش استحکام آجر می شود و از آن در برابر صدمات احتمالی محافظت می کند. هزینه پرداختی برای آجر لعابی در قیاس با آجر معمولی بیشتر است.

آجر ماشینی

این آجرها دارای سوراخ هستند و اگر از این اجر ها استفاده شود سوراخ های آن مملو از ملات می شود تا استحکام و مقاومت سازه زیادتر شود. تعداد سوراخ های قرار داده شده بر آجر ماشینی ۸ الی ۱۰ عدد است. معمولا برای ساخت دیوار و در زمان سفت کاری از آجر ماشینی به خاطر مقاومت زیاد آن استفاده می شود. ملاتی که در سوراخ های این آجر قرار داده می شود استحکام آن را زیاد تر می کند. این آجر هزینه مناسبی دارد و امکان استفاده در همه پروژه های ساختمان سازی را دارد.

آجر ماسه آهکی

آجر ماسه آهکی از سیلیکات کلسیم تولید می گردد و بیشتر در پی سازی ساختمان به کار برده می شود. مقاومت فشاری این آجر زیاد است، به این خاطر ظرفیت باربری آن هم زیاد است و آن را در تولید دیوارهای حائل و حمال به کار می برند. آجرهای ماسه آهکی به خاطر مصرف رنگدانه در ساخت آن ها، رنگ های گوناگونی داشته و از لحاظ ظاهری شکیل می باشند.مقاومت این آجرها زیاد است و سایز و فرم هماهنگ آن ها اجرای دیوار را به سهولت امکان پذیر می کند، به غیر از این مقدار پرتی این مصالح خیلی کم است. آجر ماسه آهکی عایق مطلوبی جهت پیشگیری از خروج گرما از ساختمان در زمستان و جلوگیری از ورود آن در تابستان است و آسایش و راحتی را برای ساکنین به دنبال دارد.

آجر نسوز

آجر نسوز از بروز ترین گونه های آجر است که به خاطر امتیازات زیاد آن در ساختمان های عصر حاضر به کار برده می شود. این آجر یک عایق حرارتی می باشد که به غیر از ممانعت از هدر رفتن انرژی، در مقابل گرما و حرارت هم استحکام زیادی دارد. آجر نسوز ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خود را در درجه حرارت بالا از دست نمی دهد، به این خاطر آن را برای پوشش دیوار درونی شومینه به کار می برند.

عمر طولانی، ماندگاری و مقاومت، جذابیت و پایداری رنگ از خصوصیات برجسته این آجر است که آن را به مطلوبت ترین انتخاب برای معماران و تولیدکنندگان تبدیل کرده است. این سبک آجر در مقابل فرسایش، خراشیدگی، حرارت، اشعه آفتاب، رطوبت و تغییرات آب و هوایی استحکام زیادی دارد و به خاطر استفاده مواد معدنی در تولید آن یک آجر عالی جهت مصارف ساختمانی به حساب می آید. قیمت آجر نسوز در قیاس با دیگر آجرها زیادتر است.

آجر نما

یکی دیگر از انواع آجرها، آجر نما است که همان گونه که از اسم آن مشخص است این آجر را برای طراحی نما به کار می برند. خصوصیاتی که آجر نما باید داشته باشد عبارتند از : استحکام در مقابل گرما، رطوبت و نفوذ آب. آجر نسوز نوعی آجر است که می شود آن را به عنوان آجر نما به کار برد.

کاربرد تزئینی آجر در منزل

طراحی داخلی ساختمان مجموعه‌ای از هنر، فن و دانش است که به کمک عناصر خود سعی در ایجاد فضایی بهینه با زیبایی هرچه تمام‌تر و همچنین مطابق با سلیقه مالک ساختمان است. امروزه با استفاده از آجر نما در طراحی داخلی فضاهایی بسیار جذاب ارائه می‌گردد. نکته قابل توجه در مورد استفاده از آجر نما در داخل منزل همخوانی آن با سبک مدرن و همچنین کلاسیک است. یک فضای مدرن با دیوار آجری در حال حاضر به گرایشی پر طرفدار در میان عموم تبدیل شده است. هیچ چیز در دکوراسیون داخلی مانند یک دیوار آجری نمی‌تواند محیط طبیعی را به داخل منزل بیاورد و فضاها را گرم و دلپذیر کند.
در خانه‌های ایرانی دیوارها اکثرا با گچ سفید پوشانده می‌شوند که به مرور، یکنواخت و کسل کننده بنظر می‌رسند تا جایی که حتی پوشاندن آن با کاغذ دیواری و انواع استیکرها این ضعف را پوشش نمی‌‌دهد. بهترین راه حل برای رفع این مشکل استفاده از دیوار آجری است. درست مانند کاغذ دیواری و استیکر حتما نیاز نیست تمام دیوارها را به بافت آجری تغییر حالت داد بلکه به راحتی می‌توان فقط یکی از دیوارها را انتخاب و با آجر تزیین نمود. دیوار آجری دراتاق نشیمن می‌تواند با هر نوع چیدمانی متناسب شود. بافت خشن دیوارهای آجری در تضاد آشکار با مبلمان نرم و دیگر مصالح داخل خانه باعث ایجاد ظاهری جذاب می‌شود. کاربرد آجر با طیف رنگی قرمز، می‌تواند گرمی را به داخل منزل بیاورد و انتخاب مناسبی برای پوشش دیوارها در مناطق سردسیر است.

 

کاربرد تزئینی آجر در منزل

آجر پزی

آجر پزی یعنی گرفتن آب شیمیایی خاك رس به طوری‌كه هیدرو سیلیكات آلومینیم به سیلیكات آلومینیم تبدیل شود و در نتیجه خشت دارای استقامت شده و نیروی فشاری تا حدود ۱۰۰ كیلوگرم بر سانتیمتر مربع را تحمل نماید این عمل به وسیله حرارتی در حدود ۹۰۰ درجه سانتیگراد و انجام شود بدین طریق كه تا ۱۰۰ درجه سانتیگراد آب فیزیكی خشت خشك می شود و تا این درجه آب شیمیایی خاك رس متصاعد می گردد و تا ۹۰۰ درجه ذرات خاك رس شروع به خمیری شدن نموده و بدین طریق دانه های شن و ماسه درون خشت را به هم می چسباند و آجر بدست می آید.

 

آجر پزی

رنگ آجر

همان طور که گفته شد مواردی از جمله کیفیت و مقاومت ، به شرایط پخت و کانی های آن وابسته است رنگ نیز از جمله مواردی است که وابسته به شرایط پخت و ترکیب مواد اولیه می باشد.

آجر قرمز رنگ :

اگر آجر با فاصله از هم در کوره چیده شود و میزان سوخت کنترل شود و پخت در شرایط اکسیدان باشد آهن به اکسید و هیدروکسید تبدیل می شود و بخشی از آن وارد شبکه مولیت می شود و مابقی به صورت هماتیت که قرمز رنگ است تبدیل می شود و باعث قرمزی آجر می شود و درجه قرمزی وابسته به درجه و دمای پخت آن است.

 

آجر قرمز

آجر آبی رنگ:

اگر آجر ها در حالت احیایی پخته شود و درجه حرارت در مرحله نهایی پختن بالا برده شود و آجرها نزدیک به هم در کوره چیده شده باشد آهن به ایلمنیت و سیلیکاتهای آهن دو ظرفیتی تبدیل شده آجر آبی رنگ می شود.

 

آجر آبی

آجر زرد رنگ :

در صورتی که پخت در شرایط احیایی باشد و میزان Cao بیشتر از اکسید آهن باشد آجر زرد رنگ می شود و اگر این آجر در شرایط معمولی پخته شود آجر کرم رنگ می شود.

 

آجر زرد

کارخانه آجر ساحل یک 

آجر یکی از پر مصرف ترین مصالح و بر اساس نوع مواد ، روش تولید و انواع متنوعی از آجر مانند آجر نما ، آجر قزاقی ، آجر نسوز ،آجر بهمنی ، آجر ممتاز ، آجر سه گل ، آجر ۱۰ سوراخ ، آجر لفتون ، آجر قالب کوچیک ۵ ، آجر دوقلو ، آجر تونلی تولید می شود . آجر ساحل ۱ اصفهان با بهره گیری از تمام استاندارد های موجود در دنیا به کیفیت مرغوب در این صنعت دست پیدا کرده است. شرکت آجر ساحل یک ، با استفاده از دستگاه های بروز انواع زیادی از آجر ، آجر نما ، آجر سفال اصفهان و دیگر انواع آجر را در ابعاد و شكل ظاهری متنوع وارد بازار می نماید.

 

منبع :

 

https://sahelbrick.ir/all-kinds-of-brick/